Benzen là một trong những yếu tố tiềm ẩn nguy hiểm nhất trong môi trường làm việc. Từ vẻ bề ngoài vô hình và không mùi, benzen đã lặng lẽ xâm nhập vào không gian làm việc, ẩn chứa những nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe của những người lao động. Với một sự tác động đa chiều, benzen có khả năng gây ra những hệ lụy lớn đặc biệt là gây ra bệnh nghề nghiệp cho người lao động, từ những tác động cấp tính như rối loạn hô hấp và tác động lên gan, cho đến những tác động kéo dài nhưng không rõ ràng như nguy cơ ung thư.
Hãy cùng tìm hiểu về những ảnh hưởng đáng lo ngại của benzen đối với sức khỏe người lao động và những biện pháp bảo vệ mà chúng ta có thể áp dụng để giảm thiểu rủi ro này.
1. Benzen là gì?
Benzen là một hợp chất hữu cơ được biểu diễn bằng công thức phân tử C6H6. Nó là một chất lỏng không màu có mùi đặc trưng và có tính chất cháy. Benzen là một hydrocacbon chuỗi hở vòng đơn, tức là nó bao gồm một vòng hexagon các nguyên tử carbon, trong đó mỗi nguyên tử carbon kết nối với một nguyên tử hydro và một nguyên tử cacbon khác. Các liên kết trong vòng benzen đặc biệt và có tính đồng hóa, dẫn đến tính chất hóa học đặc biệt của hợp chất này.
Benzen là một hợp chất quan trọng trong ngành hóa học và công nghiệp. Nó được sử dụng làm dung môi trong nhiều quá trình công nghiệp, và cũng là nguyên liệu cho việc sản xuất nhiều hợp chất hữu cơ khác như styren, fenol, etylbenzen, toluen,… Ngoài ra, benzen cũng là một hợp chất tự nhiên có mặt trong nhiều sản phẩm tự nhiên như dầu mỏ và than đá. Tuy nhiên, benzen cũng là một chất độc và gây ung thư, và nó được coi là chất gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
2. Benzen có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Benzen có thể được phát sinh từ nhiều nguồn trong quá trình sản xuất và sử dụng của nó. Dưới đây là một số nguồn phát sinh phổ biến của benzen:
- Benzen là sản phẩm phụ trong quá trình sản xuất nhiều hợp chất hữu cơ như xăng, dầu mỏ, than đá, polyvinyl chloride (PVC), cao su tổng hợ, nhựa phenol-formaldehyde,… Khi tiến hành các quá trình này, có thể xảy ra sự phân huỷ hoặc phản ứng không mong muốn, gây phát sinh benzen.
- Sự đốt cháy không hoàn toàn của các chất hữu cơ, chẳng hạn như xăng, dầu diesel, dầu bôi trơn và chất thải rắn. Đây là một nguồn phát sinh benzen trong không khí từ các nguồn ô nhiễm giao thông và công nghiệp.
- Benzen là một thành phần tự nhiên của khói thuốc lá. Khi hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá môi trường, benzen có thể được hít vào phổi hoặc hấp thụ qua da.
- Benzen cũng có thể tự nhiên phát sinh trong quá trình phân hủy sinh học của vật liệu hữu cơ, chẳng hạn như rễ cây và chất thải sinh học.
Cần lưu ý rằng việc kiểm soát và giảm thiểu phát sinh benzen là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường. Nhiều quy định và biện pháp kiểm soát đã được thiết lập để giảm thiểu sự phát tán và tiếp xúc với benzen trong quá trình sản xuất và sử dụng.
3. Những ngành nghề có chứa benzen gây nguy hại cho người lao động
Benzen là một chất gây nguy hại cho sức khỏe của con người. Việc tiếp xúc dài hạn với benzen có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp. Dưới đây là một số ngành nghề có khả năng tiếp xúc với benzen và đòi hỏi các biện pháp an toàn đặc biệt:
- Khai thác, chế biến dầu mỏ.
- Khai thác, chế biến, tinh luyện các chất benzen.
- Sử dụng benzen để điều chế dẫn xuất.
- Sản xuất văn phòng phẩm, giày dép, đồ nhựa, đồ gia dụng.
- Sử dụng benzen làm dung môi hòa tan chất béo, tẩy mỡ ở xương, da, sợi, vải len, dạ, kim loại và các dụng cụ có bám bẩn chất mỡ.
- Điều chế cao su và sử dụng các dung môi có chứa benzen để hòa tan cao su, nhựa thiên nhiên và tổng hợp.
- Pha chế và sử dụng véc-ni, sơn, men, mát-tít, mực in, chất bảo quản có benzen; chế tạo da mềm (da simili);
- Hồ sợi bằng sản phẩm chứa benzen.
- Sử dụng benzen để hút nước trong rượu cồn, trong các chất lỏng và chất đặc khác.
- Nghề, công việc khác có tiếp xúc với benzen.
Các công nhân trong các ngành nghề này cần tuân thủ các biện pháp an toàn và quy định liên quan đến việc kiểm soát tiếp xúc và bảo vệ sức khỏe của mình khi làm việc với benzen.
4. Benzen ảnh hưởng như thế nào đến sự thoải mái của người lao động
Tiếp xúc với benzen có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự thoải mái của người lao động. Dưới đây là một số tác động tiêu cực của benzen đối với sức khỏe và sự thoải mái của người lao động:
- Tác động đến hệ thần kinh gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn, đau đầu,… Khi tiếp xúc liên tục và lâu dài với benzen, người lao động có thể trải qua các vấn đề về giấc ngủ, tăng căng thẳng và lo âu, và ảnh hưởng đến tâm trạng và sự tập trung.
- Tác động đến hệ hô hấp gây kích ứng và viêm đường hô hấp, gây ra các triệu chứng như ho, khò khè, khó thở, viêm phổi,… Điều này có thể ảnh hưởng đến sự thoải mái của người lao động trong công việc hàng ngày và làm giảm hiệu suất làm việc.
- Tác động đến hệ tuần hoàn gây tổn thương tủy xương và làm giảm sự sản xuất các tế bào máu. Điều này có thể dẫn đến giảm chất lượng và khả năng hoạt động của hệ tuần hoàn, gây ra mệt mỏi, suy nhược, và giảm sức đề kháng của cơ thể.
- Nguy cơ ung thư: Benzen được xem là chất gây ung thư, đặc biệt là ung thư máu (leukemia). Tiếp xúc dài hạn với benzen có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư liên quan đến benzen, gây lo lắng và ảnh hưởng đến tâm lý và sự thoải mái của người lao động.
Để bảo vệ sức khỏe và sự thoải mái của người lao động, rất quan trọng để thực hiện các biện pháp kiểm soát và quản lý rủi ro benzen trong môi trường làm việc. Điều này bao gồm việc sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân, đảm bảo thông gió và hút chân không hiệu quả, tuân thủ quy định an toàn lao động khi thực hiện công việc.
5. Mức tiếp xúc benzen cho phép tại nơi làm việc
Đánh giá theo QCVN 03:2019/BYT Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia giá trị giới hạn tiếp xúc cho phép của 50 yếu tố hóa học tại nơi làm việc.
Bảng 1. Giá trị giới hạn tiếp xúc tối đa cho phép các yếu tố hóa học tại nơi làm việc.
Đơn vị tính: mg/m3
STT | Tên hóa chất | Tên hóa chất tiếng Anh | Công thức hóa học | Phân tử lượng | Số CAS | Giới hạn tiếp xúc ca làm việc (TWA) | Giới hạn tiếp xúc ngắn (STEL) | Nhóm độc tính theo IARC |
9 | Benzen | Benzene | C6H6 | 78,12 | 78,12 | 5,0 | 15,0 | 1 |
6. Khi tiếp xúc với benzen nguy hại trong thời gian dài sẽ gây ra bệnh gì?
Tiếp xúc với benzen có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp, bao gồm:
- Ung thư máu: Benzen có khả năng gây tổn thương cho tủy xương và làm giảm sự sản xuất các tế bào máu, gây ra các tình trạng kháng thể yếu và tăng nguy cơ ung thư.
- Vấn đề hệ tuần hoàn: gây thiệt hại tới tủy xương và làm giảm sự sản xuất các tế bào máu. Điều này có thể gây ra các vấn đề như thiếu máu, suy nhược, mệt mỏi, dễ bị bầm tím và giảm khả năng đề kháng của cơ thể.
- Tác động đến hệ hô hấp: gây kích ứng và viêm đường hô hấp, gây ra các triệu chứng như ho, khó thở, hoặc viêm phổi. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sự thoải mái của người lao động.
- Tác động đến hệ thần kinh: gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn, đau đầu, giảm sự tập trung và làm giảm hiệu suất lao động. Benzen cũng có thể gây tác động tiêu cực đến hệ thần kinh trung ương và gây ra các vấn đề như lo âu, trầm cảm và rối loạn giấc ngủ.
Vì tính độc hại và nguy cơ ung thư của nó, quản lý và kiểm soát tiếp xúc với benzen là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của người lao động. Điều này bao gồm tuân thủ các biện pháp an toàn, sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân, đảm bảo thông gió và tuân thủ quy định và hướng dẫn an toàn.
7. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của benzen đến sức khỏe người lao động
Để giảm thiểu ảnh hưởng của benzen đến sức khỏe người lao động, các biện pháp sau đây có thể được áp dụng:
- Đánh giá rủi ro là một bước quan trọng để hiểu mức độ tiếp xúc benzen trong môi trường làm việc. Các công ty nên tiến hành đánh giá rủi ro liên tục, xác định nguồn benzen và đặc điểm công việc có thể tạo ra tiếp xúc, đồng thời triển khai các biện pháp quản lý rủi ro như giảm tiếp xúc, sử dụng các biện pháp kỹ thuật và bảo hộ phù hợp.
- Đảm bảo hệ thống thông gió hiệu quả trong khu vực làm việc có benzen để loại bỏ hoặc giảm tiếp xúc với hơi benzen. Điều này có thể bao gồm cải thiện hệ thống quạt, hút chân không, và đảm bảo luồng không khí tươi.
- Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp như khẩu trang, kính bảo hộ, găng tay, quần áo chống hóa chất,… để bảo vệ da, hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với benzen.
- Thiết lập các biện pháp kiểm soát tiếp xúc như giới hạn thời gian tiếp xúc, giảm cường độ tiếp xúc, cải thiện quy trình làm việc và công nghệ sản xuất để giảm tiếp xúc benzen.
- Đào tạo cho người lao động: Cần đào tạo cho người lao động về các biện pháp bảo vệ sức khỏe khi làm việc, để họ có thể tự bảo vệ sức khỏe của mình khi làm việc trong môi trường có yếu tố nguy hại.
- Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
Để giảm thiểu tác động của benzen đến sức khỏe người lao động, các biện pháp phòng ngừa và bảo vệ cần được thực hiện và các quy trình an toàn làm việc cần được thực hiện đầy đủ và nghiêm ngặt.
8. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.
- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
9. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.