Nhiễm độc methanol trong môi trường lao động là hiện tượng nhân viên trong môi trường sản xuất, tiếp xúc với methanol (CH3OH) trong quá trình sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển gặp phải các tác động tiêu cực đến sức khỏe. Methanol là một chất lỏng không màu, không mùi, có trong rượu làm từ cây lúa mạch và được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm sản xuất nhựa, sơn, thuốc trừ sâu, chất tẩy rửa và chất làm đồng hồ.
Khi tiếp xúc với methanol, cơ thể sẽ hấp thụ và chuyển đổi chất này thành formaldehyde và formic acid, gây ra nhiều tác động đến sức khỏe, bao gồm chứng nhiễm độc methanol. Các triệu chứng của chứng nhiễm độc methanol có thể bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, ảnh hưởng đến thị giác, đau bụng, giảm huyết áp, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
1. Diễn biến sự việc
- Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai vừa thông tin, từ cuối tháng 2 tại đây bắt đầu tiếp nhận các bệnh nhân bị nhiễm độc methanol đến từ Bắc Ninh. Họ là công nhân của Công ty TNHH HS Tech Vina có địa chỉ tại Khu Công Nghiệp III Khai Sơn, Bắc Ninh. Công ty này sản xuất linh kiện điện tử; trong đó, có một loại linh kiện bằng kim loại được sản xuất từ công đoạn cắt bằng dao. Trong công đoạn này, máy có phun cồn ethanol để làm mát dao cắt.
- Đồng thời, một số linh kiện sau đó không sạch sẽ được các công nhân chấm lau sạch bằng cồn ethanol. Khoảng một tuần cuối tháng 2/2023, công ty chuyển sử dụng sang lô cồn ethanol mới.
- Cùng thời gian này, nhiều công nhân cảm thấy mệt, đau đầu, xin nghỉ. Nặng nhất trong số đó là chị Nguyễn Thị H. (42 tuổi, nữ, ở Thuận Thành, Bắc Ninh) từ ngày 27/2 có triệu chứng mờ mắt, đau đầu, buồn nôn, sau đó lơ mơ dần. Bệnh nhân được chuyển từ tuyến dưới lên BV Bạch Mai, trong tình trạng hôn mê, tụt huyết áp, nhiễm toan chuyển hóa nặng, nồng độ methanol trong máu là 123,16 mg/dL, não tổn thương nặng hai bên. Dù đã được các bác sĩ khẩn trương điều trị, cấp cứu, hồi sức, giải độc, lọc máu, tuy nhiên não tổn thương nặng không hồi phục nên gia đình đã xin về và chị H đã qua đời.
- Sau đó, BV Bạch Mai tiếp tục tiếp nhận bệnh nhân Triệu Văn N. (17 tuổi, dân tộc Dao, quê Cao Bằng) trong tình trạng nguy kịch. Trước đó bệnh nhân cũng có biểu hiện tương tự bệnh nhân H nói trên và đã từng cấp cứu tại BV ĐK tỉnh Bắc Ninh. Tại đây, bệnh nhân đã được cấp cứu điều trị hồi sức giải độc lọc máu, hiện tri giác có cải thiện nhưng não vẫn tổn thương và phù não nhiều, tổn thương mắt.
- Cùng phân xưởng với chị H, còn có em Phàng A T. (18 tuổi, nam giới, dân tộc Mông, ở Phù Yên, Sơn La), Phàng A S. (16 tuổi) cùng tổn thương thị lực, thậm chí mù… nguyên nhân nhiễm độc methadol nặng, giai đoạn phát hiện muộn.
- Ngoài ra Trung tâm Chống độc còn điều trị cho hai bệnh nhân khác bị tổn thương mắt mức độ nhẹ hơn và một bệnh nhân nhiễm độc methanol có nồng độ methanol máu cao nhưng đến sớm khi chưa có triệu chứng được kịp thời điều trị nên đã hồi phục tốt.
- Tính đến nay, tổng số công nhân được khám, xét nghiệm, cấp cứu tại Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai và BV ĐK tỉnh Bắc Ninh là 108 người, trong đó 37 người bị nhiễm methanol với các mức độ khác nhau, cụ thể gồm: 22 người nhiễm methanol chưa có triệu chứng, 8 người nhiễm độc methanol mức độ nhẹ chỉ có thay đổi nhẹ trên khí máu động mạch, chưa có tổn thương cơ quan, chưa có triệu chứng lâm sàng, 7 người nhiễm độc methanol mức độ nặng hoặc nguy kịch, trong đó tử vong 01 người, 04 người tiên lượng di chứng giảm nặng hoặc mất khả năng nhìn, 1 người di chứng nặng với não (rối loạn ý thức, rối loạn vận động…).
- TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai cho biết: Loại cồn công ty sử dụng được một người nhà bệnh nhân gửi tới Trung tâm Chống độc xét nghiệm, có kết quả nồng độ methanol là 77,83%, không có ethanol. Các công nhân ở đây đã nhiễm độc methanol qua đường hô hấp do hít phải không khí có nhiễm methanol và có thể một phần qua da khi da tiếp xúc trực tiếp với cồn.
- “Ngay từ khi có những bệnh nhân đầu tiên, Trung tâm Chống độc đã xác định đây là vụ nhiễm độc methanol trong môi trường lao động và qua các kênh khác nhau, đã khẩn cấp báo cáo cho Bộ Y tế và các cơ quan chức năng, đồng thời yêu cầu nhà máy khẩn cấp tổ chức cho các công nhân đi khám, kiểm tra và nhập viện cấp cứu những người có biểu hiện bất thường.
- Trung tâm đã phối hợp liên tục với BV ĐK tỉnh Bắc Ninh đánh giá sàng lọc nhanh các công nhân, phát hiện và điều trị ngay tại chỗ những người có triệu chứng nhiễm độc. Tất cả các công nhân khám ở bệnh viện tỉnh Bắc Ninh đều được lấy máu gửi về và làm xét nghiệm định lượng nồng độ cồn methanol tại Trung tâm Chống độc ngay trong đêm đầu tiên bằng phương pháp sắc ký khí”, ông Nguyên cho biết.
- Qua đó 88 công nhân đã được khám, theo dõi và điều trị tại BV ĐK tỉnh Bắc Ninh, chỉ có 20 người xuống khám và điều trị tại Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai, bao gồm tất cả 7 người bị nhiễm độc nặng hoặc nguy kịch trong vụ việc.
- TS. Nguyên cũng cho biết, vụ việc cảnh báo sự có mặt và nguy cơ gây nhiễm độc của hóa chất cồn công nghiệp methanol trong nhiều lĩnh vực, nhiều sản phẩm khác nhau của cuộc sống, rất cần sự quản lý chặt chẽ và xử lý nghiêm của các cơ quan chức năng; Đồng thời, tăng cường hiểu biết, ý thức, cảnh giác, tuân thủ an toàn trong lao động sản xuất và sử dụng hóa chất.
2. Phân tích sự cố xảy ra
a. Nguyên nhân của sự cố
Sự cố nhiễm độc methanol tại Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai có thể có nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Quy trình sản xuất: Công ty TNHH HS Tech Vina sản xuất linh kiện điện tử, trong đó, có một loại linh kiện bằng kim loại được sản xuất từ công đoạn cắt bằng dao. Trong công đoạn này, máy có phun cồn ethanol để làm mát dao cắt. Tuy nhiên, một số linh kiện sau đó không được chấm lau sạch bằng cồn ethanol, dẫn đến việc methanol từ cồn ethanol bị lưu lại trên linh kiện.
- Thay đổi cồn ethanol: Công ty chuyển sử dụng sang lô cồn ethanol mới vào cuối tháng 2/2023. Nhiều công nhân bị nhiễm độc methanol cũng xuất hiện cùng thời điểm này, cho thấy sự thay đổi này có thể liên quan đến sự cố nhiễm độc.
- Không đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng cồn ethanol: Việc chấm lau sạch linh kiện bằng cồn ethanol không được thực hiện đầy đủ, đảm bảo an toàn, có thể dẫn đến sự tích tụ của methanol trên bề mặt linh kiện.
- Thiếu kiểm soát chất lượng: Việc kiểm soát chất lượng của cồn ethanol mới sử dụng có thể không được thực hiện đầy đủ, đảm bảo an toàn, dẫn đến việc methanol bị pha trộn vào cồn ethanol.
- Thiếu triển khai quy trình an toàn: Công ty TNHH HS Tech Vina có thể chưa triển khai đầy đủ quy trình an toàn trong việc sử dụng cồn ethanol, kiểm soát chất lượng sản phẩm, giám sát sức khỏe của nhân viên, dẫn đến việc nhiễm độc methanol.
- Không được thông báo kịp thời: Việc công ty không thông báo kịp thời về việc sử dụng cồn ethanol mới, hoặc việc xảy ra sự cố nhiễm độc methanol, dẫn đến Trung tâm Chống độc và bệnh viện không có thông tin để kịp thời xử lý và cấp cứu.
- Thiếu kiểm soát tình trạng sức khỏe của nhân viên: Việc không kiểm soát tình trạng sức khỏe của công nhân dẫn đến không kịp thời cứu chữa. Khi tình trạng nhiễm độc đã đến mức quá nặng, các bác sĩ đã vô phương cứu chữa dù đã rất cố gắng.
b. Tác động của sự cố đến đời sống của công nhân viên
Sự cố nhiễm độc methanol ở Công ty TNHH HS Tech Vina đã gây ra những tác động đáng kể đến đời sống xã hội của các công nhân và gia đình họ. Dưới đây là phân tích chi tiết về tác động của sự cố này:
- Tác động sức khỏe: Những công nhân bị nhiễm độc methanol đã gặp phải những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, bao gồm đau đầu, buồn nôn, mờ mắt, tụt huyết áp, tổn thương não, phù não, và thậm chí mù. Nhiều công nhân phải nhập viện và điều trị trong thời gian dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của họ.
- Tác động tinh thần: Sự cố này đã gây ra sự lo lắng và stress lớn cho các công nhân và gia đình họ. Họ phải đối mặt với việc lo lắng về sức khỏe của mình và của người thân, cũng như về tương lai của công việc và kinh tế gia đình.
- Tác động kinh tế: Sự cố nhiễm độc methanol đã gây ra ảnh hưởng lớn đến kinh tế của các công nhân và gia đình họ. Các công nhân bị nhiễm độc methanol phải nghỉ việc và điều trị trong thời gian dài, gây mất lương và thu nhập. Đồng thời, các gia đình của họ cũng phải đối mặt với chi phí điều trị và chi phí sinh hoạt hàng ngày.
- Tác động đến công ty: Sự cố này đã gây ra ảnh hưởng đến hình ảnh và uy tín của công ty TNHH HS Tech Vina. Công ty phải chịu trách nhiệm về sự cố này và phải đối mặt với sự chỉ trích và áp lực từ cộng đồng và chính quyền địa phương.
- Tác động đến ngành công nghiệp: Sự cố này cũng gây ra ảnh hưởng đến ngành công nghiệp sản xuất linh kiện điện tử và các ngành công nghiệp liên quan khác. Các công ty khác trong ngành có thể phải đối mặt với sự kiểm tra và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt hơn, cũng như áp lực từ khách hàng khi mà niềm tin từ họ không còn đối với doanh nghiệp.
c. Các biện pháp xử lý sự cố của doanh nghiệp cần phải có
Để xử lý sự cố này, doanh nghiệp cần có các biện pháp như sau:
- Ngưng ngay lập tức việc sử dụng cồn ethanol tại công đoạn cắt bằng dao để làm mát dao cắt, thay thế bằng cách sử dụng các loại dung dịch khác an toàn hơn.
- Tiến hành kiểm tra và đánh giá lại các quy trình sản xuất của doanh nghiệp, đặc biệt là các quy trình liên quan đến sử dụng chất độc hại như cồn ethanol, để tìm ra các nguy cơ tiềm ẩn và áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát an toàn hơn.
- Đào tạo lại nhân viên về các quy trình sản xuất mới và an toàn hơn, đặc biệt là về việc sử dụng các chất độc hại.
- Thông báo với tất cả các công nhân, khách hàng và đối tác liên quan về sự cố và những biện pháp mà doanh nghiệp đã thực hiện để xử lý sự cố này.
- Thực hiện các biện pháp khẩn cấp để giảm thiểu tác động của sự cố đến sức khỏe và tính mạng của các bệnh nhân, bao gồm việc điều trị, giải độc, lọc máu và chăm sóc y tế đầy đủ cho các bệnh nhân.
- Tổ chức một cuộc điều tra nội bộ để xác định nguyên nhân và trách nhiệm của các cá nhân và đơn vị trong doanh nghiệp gây ra sự cố và đưa ra các biện pháp khắc phục và ngăn chặn tương tự trong tương lai.
- Cộng tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng để xử lý sự cố và đảm bảo tuân thủ các quy định liên quan đến an toàn sản xuất và sử dụng hóa chất độc hại.
- Nâng cao nhận thức của công chúng về vấn đề an toàn sản xuất và sử dụng hóa chất độc hại thông qua các hoạt động truyền thông, đào tạo, giáo dục và tư vấn.
3. Biện pháp phòng ngừa sự cố nhiệm độc methanol
Việc phòng ngừa sự cố nhiễm độc methanol trong nhà máy linh kiện điện tử có thể được thực hiện bằng các biện pháp sau:
- Sử dụng hóa chất an toàn: Sử dụng các loại hóa chất an toàn và đúng cách, bảo quản hóa chất đúng cách, tránh tiếp xúc trực tiếp với da và mắt, đeo kính bảo vệ và găng tay khi tiếp xúc với hóa chất. Nên sử dụng các hóa chất thân thiện với môi trường và không gây hại cho sức khỏe con người.
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Nếu có nhu cầu sử dụng methanol trong quá trình sản xuất, cần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhân viên phải rửa tay thường xuyên và sử dụng đồ bảo vệ khi làm việc với thực phẩm.
- Kiểm soát quá trình sản xuất: Cần có quá trình sản xuất an toàn, chặt chẽ và đảm bảo sự an toàn cho người lao động. Tuyệt đối không được sử dụng methanol trong sản xuất thực phẩm và các sản phẩm tiêu dùng khác.
- Tổ chức đào tạo và huấn luyện: Công ty cần tổ chức đào tạo và huấn luyện cho nhân viên về các biện pháp phòng ngừa nhiễm độc methanol và cách xử lý khi có sự cố.
- Quan trắc môi trường lao động định kỳ để thu thập, phân tích, đánh giá số liệu đo lường các yếu tố gây hại tới sức khỏe người lao động tại nơi làm việc. Từ đó có các giải pháp nhằm giảm thiểu tác hại đối với sức khỏe, phòng chống bệnh nghề nghiệp.
- Thiết bị an toàn: Cần trang bị đầy đủ thiết bị an toàn như bình cứu hỏa, khẩu trang, kính bảo hộ, găng tay và các thiết bị bảo vệ khác để đảm bảo an toàn cho nhân viên.
- Thực hiện các kiểm tra định kỳ: Công ty cần thực hiện các kiểm tra định kỳ để đảm bảo quá trình sản xuất an toàn và tránh các sự cố không mong muốn.
- Thực hiện quy định pháp luật: Cần tuân thủ quy định pháp luật về an toàn lao động và môi trường, đảm bảo sự an toàn cho người lao động và bảo vệ môi trường.
4. Trung tâm quan trắc môi trường lao động
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc , trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.
- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc.
- Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.