Chất 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione (C10H6O3) được sử dụng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp, nhưng liệu nó có tiềm ẩn nguy cơ nào với sức khỏe người lao động? Bài viết sẽ hé lộ những ảnh hưởng nguy hiểm và cách bảo vệ an toàn khi làm việc với hóa chất này.
1. 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione là gì?
5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione là một hợp chất hữu cơ với công thức hóa học C₁₀H₆O₃, thuộc nhóm naphthoquinone, còn được biết đến với tên gọi juglone trong một số tài liệu. Cấu trúc của hợp chất này bao gồm hệ thống hai vòng thơm của naphthalene với hai nhóm carbonyl (C=O) tại vị trí 1 và 4, cùng với một nhóm hydroxyl (–OH) gắn ở vị trí số 5. Nhờ cấu trúc này, chất có khả năng tham gia mạnh vào các phản ứng oxy hóa – khử.
Về tính chất vật lý, chất này tồn tại dưới dạng tinh thể màu vàng đến nâu cam, có nhiệt độ nóng chảy khoảng 164-165°C. Mặc dù không tan trong nước, 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione tan tốt trong các dung môi hữu cơ như dioxane, chloroform hay ethanol. Những đặc tính này làm cho nó được ứng dụng rộng rãi trong các quy trình tổng hợp và sản xuất công nghiệp.
Về tính chất hóa học, hợp chất có hoạt tính cao nhờ nhóm quinone và hydroxyl. Nó có xu hướng bị oxy hóa hoặc khử trong các phản ứng hóa học, đồng thời có thể tạo ra các sản phẩm chuyển đổi khi phản ứng với các chất nucleophile. Một phương trình tổng quát mô tả quá trình oxy hóa có thể được biểu diễn dưới dạng:
C₁₀H₈O₂ + ½O₂ → C₁₀H₆O₃ + H₂O
(phản ứng này minh họa quá trình chuyển đổi từ dạng tiền chất chứa hai nguyên tử hydro dư thừa thành dạng juglone thông qua phản ứng oxy hóa).
STT | Tên hóa chất theo tiếng Việt | Tên hóa chất theo tiếng Anh | Mã số HS | Mã số CAS | Công thức hóa học |
1. | Hydroxy-1,4-naphthalen dion | 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione | 29420000 | 481-39-0 | C10H6O3 |
Xem thêm dịch vụ huấn luyện an toàn hóa chất theo nghị định 113/2017/NĐ-CP
ĐĂNG KÝ HUẤN LUYỆN AN TOÀN LAO ĐỘNG HÓA CHẤT THEO NĐ 113
2. 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất công nghiệp, 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione có thể được tạo ra thông qua các quy trình tổng hợp hóa học hoặc chiết xuất từ nguồn tự nhiên. Một phương pháp tổng hợp phổ biến bắt đầu bằng việc nitrat hóa 1,4-naphthoquinone để tạo ra 5-nitro-1,4-naphthoquinone, sau đó khử nhóm nitro thành nhóm amino, và cuối cùng thủy phân muối diazonium tương ứng để thu được 5-Hydroxy-1,4-
Ngoài ra, hợp chất này cũng có thể được tổng hợp thông qua quá trình oxy hóa 1,5-dihydroxynaphthalene bằng oxy singlet, sử dụng các chất xúc tác như porphyrin dưới ánh sáng UV-Vis.
Bên cạnh các phương pháp tổng hợp, 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione còn được tìm thấy trong tự nhiên, đặc biệt là trong vỏ và lá của cây óc chó (Juglans regia), nơi nó được biết đến với tên gọi juglone.
3. Những ngành nghề có sử dụng 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione trong sản xuất
Trong lĩnh vực công nghiệp, hợp chất này được ứng dụng trong nhiều ngành nghề khác nhau:
- Trong ngành dệt may, nó được sử dụng làm thuốc nhuộm tự nhiên cho vải và len, nhờ khả năng tạo màu nâu tự nhiên và thân thiện với môi trường. Ngoài ra, trong ngành sản xuất mực in, hợp chất này đóng vai trò là thành phần chính để tạo ra các loại mực có màu sắc ổn định và bền màu.
- Trong ngành thực phẩm và mỹ phẩm, hợp chất này được sử dụng như một chất tạo màu tự nhiên, giúp sản phẩm đạt được màu sắc mong muốn mà không cần sử dụng các chất tạo màu tổng hợp. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về sản phẩm tự nhiên và an toàn.
- Trong lĩnh vực y dược, hợp chất này được nghiên cứu và ứng dụng trong việc tổng hợp các hợp chất hữu cơ khác, đặc biệt là trong việc phát triển các loại thuốc mới. Khả năng tham gia vào các phản ứng hóa học đa dạng của nó làm cho nó trở thành một chất trung gian quan trọng trong tổng hợp dược phẩm.
4. 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione ảnh hưởng như thế nào đến người lao động
Tiếp xúc với 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động.
- Khi hít phải, chất này có thể gây kích ứng đường hô hấp, dẫn đến ho, khó thở và đau họng.
- Tiếp xúc qua da có thể gây kích ứng, đỏ và viêm da. Nếu tiếp xúc với mắt, hợp chất này có thể gây kích ứng nghiêm trọng, dẫn đến đỏ mắt, đau và mờ mắt.
- Nuốt phải 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione có thể gây độc nghiêm trọng, với các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy.
- Tiếp xúc lâu dài hoặc lặp đi lặp lại với nồng độ cao của chất này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, bao gồm tổn thương gan và thận.
- Ngoài ra, việc hít phải bụi chứa hợp chất này trong thời gian dài có thể gây ra các bệnh về phổi như viêm phổi hoặc xơ phổi.
5. Nồng độ 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione an toàn cho phép khi tiếp xúc với con người
Hiện tại, chưa tìm thấy thông tin cụ thể về nồng độ tiếp xúc an toàn đối với 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione trong các tài liệu pháp luật Việt Nam. Do đó, việc xác định mức độ an toàn khi tiếp xúc với 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione cần tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế và thực hành tốt trong ngành công nghiệp.
Ở mức độ cơ bản, nếu làm việc trong môi trường công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và hạn chế tiếp xúc với Hydroxy-1,4-naphthalen dion là quan trọng. Các tổ chức như Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ở Hoa Kỳ cung cấp các hướng dẫn và nguyên tắc an toàn để bảo vệ người lao động khỏi tác động tiêu cực của các chất hóa học.
6. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của 5-Hydroxy-1,4-naphthalene dione đến sức khỏe người lao động
Để giảm thiểu ảnh hưởng của hợp chất này đến sức khỏe người lao động, cần
- Thực hiện các biện pháp kiểm soát kỹ thuật như sử dụng hệ thống thông gió cục bộ và tổng thể để duy trì nồng độ hơi hóa chất ở mức thấp nhất có thể. Việc lắp đặt hệ thống hút khí tại nguồn phát sinh giúp ngăn chặn sự lan truyền của hơi độc trong không khí.
- Người lao động cần được trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp, bao gồm găng tay chống hóa chất, kính bảo hộ chống hóa chất, quần áo bảo hộ và mặt nạ phòng độc khi cần thiết. Việc sử dụng các thiết bị này giúp bảo vệ da, mắt và hệ hô hấp khỏi tác động của hóa chất.
- Đào tạo và huấn luyện về an toàn hóa chất là yếu tố quan trọng, giúp người lao động nhận thức được nguy cơ và biết cách xử lý tình huống khẩn cấp. Các khóa đào tạo nên bao gồm thông tin về tính chất của hóa chất, biện pháp phòng ngừa và quy trình ứng phó sự cố.
- Ngoài ra, cần thực hiện giám sát y tế định kỳ cho người lao động tiếp xúc với hóa chất này nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu ảnh hưởng đến sức khỏe và có biện pháp can thiệp kịp thời. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp đánh giá hiệu quả của các biện pháp bảo vệ và điều chỉnh khi cần thiết.
Huấn luyện an toàn lao động: Người lao động cần được đào tạo và giáo dục về nguy cơ và biện pháp an toàn khi làm việc với loại hóa chất này. Đào tạo này cần được cung cấp định kỳ và thường xuyên để đảm bảo sự hiểu biết và tuân thủ đúng các quy tắc an toàn.
Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
7. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.

- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
8. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.