Carbon tetrachloride (CCl4) là một hóa chất độc hại thường được sử dụng trong các nhà máy sản xuất, nhưng ít ai biết được rằng nó có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe người lao động. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về ảnh hưởng của CCl4 và cách bảo vệ sức khỏe khi làm việc trong môi trường có sử dụng hóa chất này.
1. Carbon tetrachloride là gì?
Carbon tetrachloride, hay còn gọi là tetraclorua carbon, là một hợp chất hữu cơ với công thức hóa học CCl₄. Nó được hình thành từ một nguyên tử carbon (C) liên kết với bốn nguyên tử clo (Cl) theo một cấu trúc tứ diện. Đây là một chất lỏng không màu, dễ bay hơi và có mùi hơi ngọt. Trước đây, carbon tetrachloride được sử dụng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là như một dung môi trong các quá trình làm sạch, trong sản xuất khí lạnh, và trong công nghiệp chế biến thực phẩm.
Carbon tetrachloride không phải là một hợp chất tự nhiên mà là một sản phẩm nhân tạo, được tổng hợp chủ yếu thông qua các phản ứng hóa học giữa carbon và clo. Từ khi được phát hiện và ứng dụng rộng rãi, CCl₄ đã cho thấy khả năng tác động mạnh đến môi trường và sức khỏe con người, vì vậy việc sử dụng nó đã bị hạn chế dần trong các thập kỷ gần đây. Tuy nhiên, với tính chất dễ bay hơi và khả năng hòa tan trong nhiều dung môi khác, nó vẫn còn được sử dụng trong một số lĩnh vực đặc thù.
STT | Tên hóa chất theo tiếng Việt | Tên hóa chất theo tiếng Anh | Mã số HS | Mã số CAS | Công thức hóa học |
1. | Cacbon tetraclorit | Carbon tetrachloride | 29031400 | 56-23-5 | CCl4 |
Xem thêm dịch vụ huấn luyện an toàn hóa chất theo nghị định 113/2017/NĐ-CP
ĐĂNG KÝ HUẤN LUYỆN AN TOÀN LAO ĐỘNG HÓA CHẤT THEO NĐ 113
2. Carbon tetrachloride có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất, carbon tetrachloride có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau, chủ yếu từ việc sử dụng các hợp chất có chứa clo. Một trong những nguồn phát sinh chính là quá trình sản xuất các hóa chất công nghiệp, đặc biệt là trong ngành công nghiệp hóa dầu và sản xuất khí lạnh. Khi các hợp chất hữu cơ như metan, etan hoặc propan phản ứng với clo trong điều kiện nhiệt độ cao, carbon tetrachloride có thể được tạo ra như một sản phẩm phụ.
Ngoài ra, trong các nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, và các sản phẩm tẩy rửa, carbon tetrachloride cũng có thể phát sinh trong quá trình chế biến hoặc trong các phản ứng hóa học liên quan. Do bản chất là một dung môi và chất khử trùng mạnh, chất này có thể dễ dàng bay hơi vào không khí, gây nguy cơ cho người lao động nếu không có biện pháp bảo vệ đầy đủ trong môi trường làm việc.
3. Những ngành nghề có sử dụng Carbon tetrachloride trong sản xuất
Trong quá trình sản xuất, carbon tetrachloride được sử dụng chủ yếu trong các ngành công nghiệp như hóa chất, dược phẩm và chế tạo khí lạnh. Trong ngành công nghiệp hóa chất, nó đóng vai trò quan trọng như một dung môi trong quá trình tổng hợp các hợp chất hữu cơ, đặc biệt là trong sản xuất các loại thuốc trừ sâu và các hóa chất diệt cỏ. Ngoài ra, CCl₄ cũng được sử dụng trong sản xuất nhựa và các chất tẩy rửa công nghiệp.
Ngành công nghiệp dược phẩm cũng sử dụng carbon tetrachloride trong quá trình sản xuất một số loại thuốc, đặc biệt là trong các phản ứng hóa học để tạo ra các hợp chất cần thiết cho các sản phẩm dược phẩm. Bên cạnh đó, trong ngành công nghiệp chế tạo khí lạnh, carbon tetrachloride được dùng trong sản xuất các loại khí làm lạnh, mặc dù hiện nay việc sử dụng nó trong các ứng dụng này đã giảm đáng kể do tác động tiêu cực của nó đối với môi trường.
Carbon tetrachloride còn được sử dụng trong các quy trình làm sạch và tẩy rửa trong công nghiệp, nhờ khả năng hòa tan dầu mỡ và các chất bẩn hiệu quả. Tuy nhiên, do những tác động xấu đối với sức khỏe con người và môi trường, nhiều ngành nghề đã hạn chế sử dụng hoặc tìm kiếm các thay thế an toàn hơn.
4. Carbon tetrachloride ảnh hưởng như thế nào đến người lao động
Khi tiếp xúc với carbon tetrachloride, người lao động có thể đối mặt với nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt khi tiếp xúc lâu dài hoặc trong môi trường không có biện pháp bảo vệ đầy đủ. Khi hít phải khí hoặc hơi của hợp chất này, người lao động có thể gặp phải các triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn và mệt mỏi. Nếu tiếp xúc với nồng độ cao, carbon tetrachloride có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng phối hợp và chức năng nhận thức.
Ngoài ra, khi carbon tetrachloride tiếp xúc trực tiếp với da, nó có thể gây kích ứng da, nổi mẩn đỏ hoặc phồng rộp. Nếu chất này được hấp thụ qua da, nó có thể ảnh hưởng đến gan và thận, vì đây là các cơ quan chủ yếu tham gia vào việc chuyển hóa và thải trừ chất độc khỏi cơ thể. Việc hít phải khí hoặc tiếp xúc lâu dài với carbon tetrachloride còn có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí gây xơ gan hoặc suy gan.
Về lâu dài, tiếp xúc với carbon tetrachloride có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư gan và ung thư thận, do chất này được cho là có tính gây ung thư. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng carbon tetrachloride có khả năng gây đột biến gen và làm rối loạn chức năng tế bào, từ đó tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý ác tính.
5. Nồng độ Carbon tetrachloride an toàn cho phép khi tiếp xúc với con người
Tiếp xúc với carbon tetrachloride có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, hiện tại không có thông tin cụ thể về nồng độ an toàn cho phép khi tiếp xúc với chất này tại Việt Nam. Trên thế giới, các tổ chức như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã thiết lập giới hạn tiếp xúc nghề nghiệp đối với carbon tetrachloride. WHO khuyến nghị giới hạn tiếp xúc ngắn hạn (STEL) là 0,1 mg/m³ và giới hạn tiếp xúc dài hạn (TWA) là 0,03 mg/m³. EPA đề xuất nồng độ carbon tetrachloride trong không khí không nên vượt quá 0,1 mg/m³ để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Những giới hạn này nhằm giảm thiểu nguy cơ tổn thương gan, thận và hệ thần kinh do tiếp xúc với carbon tetrachloride.
Ở mức độ cơ bản, nếu làm việc trong môi trường công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và hạn chế tiếp xúc với Cacbon tetraclorit là quan trọng. Các tổ chức như Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ở Hoa Kỳ cung cấp các hướng dẫn và nguyên tắc an toàn để bảo vệ người lao động khỏi tác động tiêu cực của các chất hóa học.
6. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của Carbon tetrachloride đến sức khỏe người lao động
Để giảm thiểu ảnh hưởng của carbon tetrachloride đến sức khỏe người lao động, các biện pháp bảo vệ cần được thực hiện nghiêm ngặt trong môi trường làm việc. Một trong những biện pháp quan trọng là cung cấp hệ thống thông gió tốt để hạn chế sự tích tụ của hơi carbon tetrachloride trong không khí. Các phòng làm việc hoặc khu vực có sử dụng chất này cần được trang bị hệ thống thông gió, hút mùi và lọc khí hiệu quả, giúp duy trì nồng độ chất này trong không khí ở mức an toàn.
Ngoài ra, người lao động cần phải được trang bị đầy đủ các thiết bị bảo vệ cá nhân, bao gồm khẩu trang chống hơi độc, găng tay và kính bảo vệ để tránh tiếp xúc trực tiếp với carbon tetrachloride. Việc mặc đồ bảo hộ và tuân thủ quy trình an toàn là rất quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ tổn thương cho người lao động.
Đào tạo và nâng cao nhận thức cho người lao động cũng là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe. Người lao động cần được huấn luyện về các nguy cơ sức khỏe khi làm việc với carbon tetrachloride, các dấu hiệu nhận biết khi bị ngộ độc và cách xử lý khi tiếp xúc với chất này.
Cuối cùng, việc giám sát và kiểm tra thường xuyên nồng độ carbon tetrachloride trong không khí làm việc là cần thiết. Các cơ quan chức năng và các đơn vị quản lý cần thực hiện kiểm tra định kỳ để đảm bảo rằng nồng độ chất này không vượt quá mức cho phép, nhằm bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người lao động.
Huấn luyện an toàn lao động: Người lao động cần được đào tạo và giáo dục về nguy cơ và biện pháp an toàn khi làm việc với loại hóa chất này. Đào tạo này cần được cung cấp định kỳ và thường xuyên để đảm bảo sự hiểu biết và tuân thủ đúng các quy tắc an toàn.
Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
7. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.

- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
8. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.