Cobalt (Co) là một kim loại được sử dụng rộng rãi trong sản xuất, nhưng nó cũng tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe đối với người lao động. Bài viết này sẽ khám phá ảnh hưởng của cobalt đến sức khỏe người lao động khi làm việc trong môi trường nhà máy có sử dụng hóa chất này.
1. Colbalt là gì?
Cobalt (Co) là một kim loại chuyển tiếp trong bảng tuần hoàn hóa học, có ký hiệu hóa học là Co và số nguyên tử là 27. Đây là một nguyên tố kim loại màu xám, cứng, có tính dẻo và dễ uốn. Cobalt tồn tại chủ yếu trong các hợp chất, đặc biệt là trong các hợp chất cobalt oxit và cobalt sulfate, và ít xuất hiện dưới dạng kim loại nguyên chất trong tự nhiên.
Cobalt được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1735 bởi nhà hóa học người Thụy Điển Georg Brandt, khi ông nhận thấy rằng quặng có chứa cobalt không chỉ gây độc mà còn có thể tạo ra một màu xanh đặc biệt trong thủy tinh. Tuy nhiên, cho đến đầu thế kỷ 20, con người mới bắt đầu hiểu rõ hơn về tính chất và ứng dụng của cobalt trong công nghiệp.
Cobalt được sử dụng rộng rãi trong sản xuất các hợp kim siêu bền, pin sạc, và trong y học để chế tạo các loại thuốc trị ung thư và vitamin B12. Tuy nhiên, dù có nhiều ứng dụng quan trọng, cobalt cũng có thể gây nguy hại cho sức khỏe nếu tiếp xúc lâu dài hoặc ở nồng độ cao, nhất là đối với người lao động trong các nhà máy sản xuất sử dụng loại hóa chất này.
STT | Tên hóa chất theo tiếng Việt | Tên hóa chất theo tiếng Anh | Mã số HS | Mã số CAS | Công thức hóa học |
1. | Coban | Colbalt | 28220000 hoặc 810520 | 17440-48-4 | Co |
Xem thêm dịch vụ huấn luyện an toàn hóa chất theo nghị định 113/2017/NĐ-CP
ĐĂNG KÝ HUẤN LUYỆN AN TOÀN LAO ĐỘNG HÓA CHẤT THEO NĐ 113
2. Colbalt có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất, cobalt chủ yếu phát sinh từ việc xử lý quặng có chứa kim loại này. Khi các nhà máy khai thác và chế biến quặng, cobalt được tách ra từ các khoáng chất tự nhiên như cobaltite, smaltite hoặc erythrite. Trong các quy trình này, cobalt có thể xuất hiện dưới dạng hợp chất như cobalt oxit hoặc cobalt sulfate, được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp.
Cobalt cũng có thể phát sinh trong các hoạt động sản xuất kim loại khác, chẳng hạn như thép hoặc hợp kim. Trong những quá trình này, cobalt thường được thêm vào để cải thiện tính chất của hợp kim, như độ cứng, khả năng chống ăn mòn và độ bền nhiệt. Ngoài ra, các hoạt động tái chế kim loại cũ hoặc pin cũng có thể tạo ra lượng cobalt nhất định, đặc biệt khi những vật liệu này được xử lý không đúng cách.
Mặc dù cobalt có mặt trong nhiều sản phẩm công nghiệp, quá trình sản xuất nó trong các nhà máy lại là nguồn phát sinh chính của kim loại này trong không khí, nước và đất. Trong những khu vực này, cobalt có thể tồn tại dưới dạng bụi hoặc hơi, gây ra mối nguy hiểm cho sức khỏe nếu không được kiểm soát chặt chẽ.
3. Những ngành nghề có sử dụng Colbalt trong sản xuất
Kim loại này được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, đặc biệt là trong các ngành cần các hợp kim siêu bền và khả năng chống ăn mòn cao. Trong ngành sản xuất pin, cobalt là thành phần quan trọng trong các loại pin lithium-ion, được sử dụng phổ biến trong các thiết bị điện tử di động, xe điện và các thiết bị lưu trữ năng lượng.
Ngành sản xuất hợp kim là một lĩnh vực khác có sự hiện diện của cobalt. Kim loại này được thêm vào các hợp kim để cải thiện độ bền, khả năng chịu nhiệt và độ cứng của vật liệu. Các hợp kim cobalt thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu tính chất cơ học vượt trội như động cơ máy bay, tuabin khí, và các bộ phận của tàu vũ trụ.
Ngoài ra, cobalt cũng được ứng dụng trong ngành sản xuất sơn và thuốc nhuộm, nhờ vào khả năng tạo màu xanh đặc trưng. Các hợp chất cobalt cũng được sử dụng trong sản xuất chất xúc tác trong ngành công nghiệp dầu mỏ và hóa chất, giúp tăng cường hiệu quả các phản ứng hóa học.
Trong y tế, cobalt đóng vai trò quan trọng trong sản xuất các sản phẩm như vitamin B12 và trong liệu pháp xạ trị, sử dụng nguồn phóng xạ cobalt-60 để điều trị ung thư. Những ngành nghề này đều có sự tham gia của cobalt, khiến kim loại này trở thành một thành phần không thể thiếu trong sản xuất và phát triển công nghệ.
4. Colbalt ảnh hưởng như thế nào đến người lao động
Khi người lao động tiếp xúc với cobalt trong môi trường làm việc, nó có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe. Đặc biệt, các công nhân làm việc trong các nhà máy sản xuất có sử dụng cobalt hoặc các hợp chất của kim loại này có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hơi, bụi hoặc khí cobalt trong không khí.
Một trong những tác động nguy hiểm đầu tiên là khả năng gây kích ứng cho hệ hô hấp. Việc hít phải bụi cobalt trong không khí có thể dẫn đến các vấn đề như viêm phổi, ho, khó thở và các bệnh lý phổi nghiêm trọng khác. Ngoài ra, người lao động có thể gặp phải các vấn đề về da, như viêm da tiếp xúc, khi cobalt tiếp xúc trực tiếp với da trong quá trình làm việc.
Cobalt còn có thể gây ảnh hưởng đến chức năng tim mạch và thần kinh. Nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc lâu dài với cobalt có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch như rối loạn nhịp tim hoặc cao huyết áp. Đặc biệt, khi người lao động tiếp xúc với mức độ cao và trong thời gian dài, nguy cơ mắc các bệnh lý về thần kinh như rối loạn thần kinh, đau đầu, và các triệu chứng tương tự cũng tăng lên.
Các tác động nghiêm trọng hơn có thể là ngộ độc cobalt cấp tính hoặc mạn tính. Khi tiếp xúc quá mức với cobalt, cơ thể có thể bị ngộ độc, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi và giảm khả năng miễn dịch. Trong trường hợp nghiêm trọng, ngộ độc cobalt có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe dài hạn hoặc thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
5. Nồng độ Colbalt an toàn cho phép khi tiếp xúc với con người
Tại Việt Nam, Thông tư 10/2019/TT-BYT ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về giá trị giới hạn tiếp xúc cho phép đối với 50 yếu tố hóa học tại nơi làm việc, trong đó có cobalt và các hợp chất của nó. Tuy nhiên, văn bản này không nêu cụ thể giá trị giới hạn tiếp xúc cho phép đối với cobalt.
Trên thế giới, các tổ chức như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Hoa Kỳ (OSHA) đã thiết lập các giới hạn tiếp xúc cho phép đối với cobalt. OSHA quy định giới hạn tiếp xúc tối đa cho phép (PEL) đối với cobalt là 0,1 mg/m³, tính trung bình trong suốt ca làm việc 8 giờ. Tương tự, NIOSH khuyến nghị giới hạn tiếp xúc nghề nghiệp (REL) đối với cobalt là 0,05 mg/m³, tính trung bình trong 10 giờ làm việc. Ngoài ra, Viện Cobalt đề xuất giới hạn tiếp xúc nghề nghiệp dựa trên sức khỏe là 20 µg/m³ cho cobalt và các hợp chất của nó.
Ở mức độ cơ bản, nếu làm việc trong môi trường công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và hạn chế tiếp xúc với Coban là quan trọng. Các tổ chức như Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ở Hoa Kỳ cung cấp các hướng dẫn và nguyên tắc an toàn để bảo vệ người lao động khỏi tác động tiêu cực của các chất hóa học.
6. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của Colbalt đến sức khỏe người lao động
Để giảm thiểu ảnh hưởng của cobalt đến sức khỏe người lao động, các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát trong môi trường làm việc là rất quan trọng. Một trong những biện pháp cơ bản và hiệu quả nhất là cải thiện hệ thống thông gió trong các khu vực sản xuất. Việc đảm bảo rằng không khí trong nhà máy luôn thông thoáng, thoát khí độc và bụi cobalt sẽ giúp giảm đáng kể nồng độ cobalt trong không khí, từ đó hạn chế khả năng tiếp xúc của người lao động với kim loại này.
Thêm vào đó, trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân cho người lao động là một yếu tố không thể thiếu. Các loại mặt nạ chống bụi, găng tay, quần áo bảo hộ và kính bảo vệ có thể ngăn ngừa sự tiếp xúc trực tiếp với cobalt, đặc biệt là khi làm việc với các hợp chất chứa cobalt. Việc sử dụng thiết bị bảo hộ phải được hướng dẫn và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.
Ngoài các biện pháp bảo vệ cá nhân, đào tạo người lao động về các nguy cơ sức khỏe khi làm việc với cobalt cũng đóng vai trò quan trọng. Người lao động cần được trang bị kiến thức về các biện pháp phòng ngừa, nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm và cách thức ứng phó khi có sự cố xảy ra. Cùng với đó, việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng là một biện pháp giúp phát hiện sớm các triệu chứng liên quan đến nhiễm độc cobalt, từ đó có phương án xử lý kịp thời.
Các cơ sở sản xuất cũng nên chú trọng đến việc thay thế cobalt bằng các chất liệu an toàn hơn, nếu có thể. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người lao động mà còn giảm thiểu rủi ro đối với môi trường.
Huấn luyện an toàn lao động: Người lao động cần được đào tạo và giáo dục về nguy cơ và biện pháp an toàn khi làm việc với loại hóa chất này. Đào tạo này cần được cung cấp định kỳ và thường xuyên để đảm bảo sự hiểu biết và tuân thủ đúng các quy tắc an toàn.
Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
7. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.

- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
8. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.