Phosphine (PH3) – một chất hóa học nguy hiểm thường gặp trong các nhà máy sản xuất, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người lao động. Bài viết này sẽ đưa ra cái nhìn sâu sắc về các tác động của Phosphine và cách bảo vệ sức khỏe khi làm việc trong môi trường này.
1. Phosphorus trihydride (phosphine) là gì?
Phosphorus trihydride (phosphine), với công thức hóa học là PH3, là một hợp chất hóa học có chứa nguyên tố photpho và hiđro. Đây là một khí không màu, có mùi hôi đặc trưng, tương tự như mùi tỏi, và rất độc hại đối với con người khi hít phải. Phosphine được tạo ra trong các quá trình hóa học, chẳng hạn như phản ứng giữa photpho và nước, hoặc trong các nhà máy sản xuất nhôm, đồng và các ngành công nghiệp khác.
Về mặt cấu trúc, mỗi phân tử phosphine bao gồm một nguyên tử photpho liên kết với ba nguyên tử hydro. Nguyên tử photpho trong PH3 có trạng thái oxy hóa -3, và các liên kết giữa photpho và hydro là đơn giản, tạo ra một phân tử khí không bền vững trong môi trường không khí. Dù dễ dàng bay hơi và tồn tại dưới dạng khí ở nhiệt độ thường, phosphine không ổn định và có thể bị phân hủy khi tiếp xúc với một số tác nhân hóa học.
Phosphine chủ yếu được sử dụng trong các ngành công nghiệp như thuốc trừ sâu, sản xuất kim loại và trong nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, vì tính độc hại và khả năng gây ngộ độc cao, việc sử dụng và xử lý phosphine cần phải được kiểm soát chặt chẽ để tránh những nguy hiểm đối với sức khỏe con người và môi trường.
STT | Tên hóa chất theo tiếng Việt | Tên hóa chất theo tiếng Anh | Mã số HS | Mã số CAS | Công thức hóa học |
1. | Photpho trihydrua (photphin) | Phosphorus trihydride (phosphine) | 28480000 | 7803-51-2 | PH3 |
Xem thêm dịch vụ huấn luyện an toàn hóa chất theo nghị định 113/2017/NĐ-CP
ĐĂNG KÝ HUẤN LUYỆN AN TOÀN LAO ĐỘNG HÓA CHẤT THEO NĐ 113
2. Phosphorus trihydride (phosphine) có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất công nghiệp, khí phosphine có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau. Một trong những nguồn chính là các phản ứng hóa học giữa photpho và các hợp chất chứa hydro. Cụ thể, trong quá trình sản xuất hoặc xử lý kim loại như nhôm, đồng, hay các hợp chất photpho khác, phosphine có thể được tạo ra khi photpho phản ứng với các chất có chứa nước hoặc hiđro.
Ngoài ra, phosphine còn có thể được sinh ra trong các nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu, nơi nó được sử dụng như một chất diệt côn trùng. Trong quá trình này, photpho thường được kết hợp với các chất khác để tạo ra phosphine, đặc biệt trong môi trường có độ ẩm cao. Quá trình này có thể tạo ra phosphine như một sản phẩm phụ không mong muốn, gây rủi ro cho sức khỏe người lao động nếu không được kiểm soát chặt chẽ.
Một số nhà máy sản xuất photpho cũng có thể phát sinh phosphine trong quá trình xử lý và tinh chế các hợp chất photpho. Quá trình này yêu cầu điều kiện đặc biệt, nhưng nếu không có biện pháp bảo vệ, khí phosphine dễ dàng thoát ra ngoài và gây nguy hiểm cho môi trường làm việc.
3. Những ngành nghề có sử dụng Phosphorus trihydride (phosphine) trong sản xuất
Phosphine được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, đặc biệt là trong các lĩnh vực sản xuất và chế biến. Trong ngành sản xuất thuốc trừ sâu, phosphine là thành phần chính trong các sản phẩm diệt côn trùng, giúp tiêu diệt mối, mọt và các loài gây hại khác trong kho lưu trữ nông sản. Quá trình sử dụng phosphine trong sản xuất thuốc trừ sâu yêu cầu một môi trường có độ ẩm và nhiệt độ nhất định, giúp khí phosphine phát huy tác dụng hiệu quả trong việc kiểm soát các loài côn trùng gây hại.
Ngành công nghiệp chế biến kim loại cũng là một nơi phát sinh phosphine, đặc biệt là trong quá trình sản xuất các hợp chất photpho hoặc khi xử lý các kim loại như nhôm, đồng và kẽm. Trong các nhà máy này, phosphine có thể được sinh ra từ các phản ứng hóa học giữa photpho và các chất chứa nước, hiđro, hoặc các hợp chất khác. Ngoài ra, trong quá trình tinh chế kim loại hoặc sản xuất hợp chất photpho, phosphine cũng có thể được tạo ra như một sản phẩm phụ.
Một ngành công nghiệp khác sử dụng phosphine là ngành sản xuất các hợp chất hữu cơ photpho, bao gồm các chất dùng trong công nghiệp điện tử, chế tạo các hợp chất phân bón, và sản xuất các loại polymer đặc biệt. Những ngành này cần phosphine để tổng hợp các hợp chất hữu cơ phức tạp, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các sản phẩm điện tử và vật liệu chất lượng cao.
Ngoài ra, phosphine còn được sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm, đặc biệt là trong quá trình xử lý và bảo quản ngũ cốc, để ngăn ngừa sự phát triển của các loài côn trùng gây hại. Trong các nhà máy chế biến, phosphine giúp bảo vệ thực phẩm khỏi sự hư hỏng do mối mọt, côn trùng, và vi sinh vật.
4. Phosphorus trihydride (phosphine) ảnh hưởng như thế nào đến người lao động
Khi người lao động tiếp xúc với khí phosphine, có thể xảy ra những tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe. Đây là một chất cực kỳ độc hại, có thể gây ngộ độc qua đường hô hấp, đặc biệt là khi nồng độ phosphine trong không khí vượt quá mức cho phép. Khi hít phải, phosphine sẽ xâm nhập vào cơ thể qua phổi, làm ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp, gây ra các triệu chứng như khó thở, ho, và thở khò khè. Trong trường hợp nặng, có thể dẫn đến suy hô hấp và thậm chí tử vong.
Ngoài tác động lên hệ hô hấp, khí phosphine còn có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Người lao động có thể cảm thấy chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, và mệt mỏi khi tiếp xúc với khí này. Những triệu chứng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu tiếp xúc kéo dài hoặc không được xử lý kịp thời. Một số trường hợp tiếp xúc lâu dài với phosphine còn dẫn đến các vấn đề về trí nhớ, tâm lý, và khả năng tập trung.
Phosphine cũng có thể gây kích ứng da và mắt nếu tiếp xúc trực tiếp với các chất này trong quá trình làm việc. Các triệu chứng có thể bao gồm viêm da, đỏ, và đau rát mắt. Đối với những người làm việc trong môi trường có sử dụng phosphine, các biện pháp bảo vệ như sử dụng đồ bảo hộ cá nhân và hệ thống thông gió thích hợp là rất quan trọng để giảm thiểu các tác động này.
Ngoài những tác động trực tiếp, tiếp xúc với phosphine còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính về hô hấp và thần kinh, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người lao động.
5. Nồng độ Phosphorus trihydride (phosphine) an toàn cho phép khi tiếp xúc với con người
Nồng độ an toàn của phosphine khi tiếp xúc với con người phải được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe người lao động. Theo các tiêu chuẩn quốc tế, nồng độ phosphine tối đa trong không khí không được vượt quá 0,3 phần triệu (ppm) trong thời gian làm việc. Đây là mức nồng độ mà cơ quan quản lý an toàn lao động khuyến cáo, nhằm giảm thiểu nguy cơ ngộ độc và tác động xấu đến sức khỏe.
Nồng độ phosphine cao hơn mức này có thể gây ra những triệu chứng ngộ độc nghiêm trọng, đặc biệt là khi người lao động tiếp xúc lâu dài hoặc trong điều kiện không có biện pháp bảo vệ. Đối với nồng độ từ 1 ppm trở lên, người lao động có thể bắt đầu cảm nhận các triệu chứng như khó thở, chóng mặt, và đau đầu. Khi nồng độ phosphine đạt từ 5 ppm trở lên, các triệu chứng ngộ độc có thể trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm ho, thở khò khè, buồn nôn và mệt mỏi.
Ở mức độ cơ bản, nếu làm việc trong môi trường công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và hạn chế tiếp xúc với Photpho trihydrua (photphin) là quan trọng. Các tổ chức như Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ở Hoa Kỳ cung cấp các hướng dẫn và nguyên tắc an toàn để bảo vệ người lao động khỏi tác động tiêu cực của các chất hóa học.
6. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của Phosphorus trihydride (phosphine) đến sức khỏe người lao động
Để giảm thiểu ảnh hưởng của phosphine đến sức khỏe người lao động, các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát môi trường làm việc là rất quan trọng. Trước hết, việc đảm bảo thông gió tốt trong các khu vực có sử dụng phosphine là điều cần thiết. Hệ thống thông gió phải được thiết kế để giảm thiểu nồng độ khí phosphine trong không khí, đặc biệt là ở những khu vực làm việc có mật độ sử dụng chất này cao, như các nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu hay chế biến kim loại.
Bên cạnh đó, người lao động cần được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cá nhân để bảo vệ khỏi các tác động trực tiếp của phosphine. Đồ bảo hộ này bao gồm mặt nạ phòng độc với bộ lọc chuyên dụng, găng tay, ủng và quần áo bảo vệ kín đáo, giúp ngăn ngừa tiếp xúc trực tiếp với khí độc hại. Việc sử dụng các thiết bị bảo vệ cá nhân này là bắt buộc khi làm việc trong môi trường có nguy cơ cao tiếp xúc với phosphine.
Các biện pháp đào tạo và huấn luyện cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của khí phosphine. Người lao động cần được hướng dẫn về các dấu hiệu và triệu chứng ngộ độc phosphine để có thể nhận diện sớm và xử lý kịp thời khi xảy ra sự cố. Ngoài ra, cần tổ chức các buổi huấn luyện định kỳ về an toàn lao động và quy trình xử lý tình huống khẩn cấp, giúp nhân viên nắm vững cách ứng phó hiệu quả trong trường hợp nồng độ phosphine vượt quá mức an toàn.
Cuối cùng, việc kiểm tra và duy trì các thiết bị an toàn, như máy đo nồng độ khí phosphine, cũng là một biện pháp quan trọng. Những thiết bị này giúp theo dõi và cảnh báo khi nồng độ khí vượt quá giới hạn cho phép, từ đó có thể điều chỉnh các biện pháp bảo vệ kịp thời, ngăn ngừa nguy cơ ngộ độc cho người lao động.
Huấn luyện an toàn lao động: Người lao động cần được đào tạo và giáo dục về nguy cơ và biện pháp an toàn khi làm việc với loại hóa chất này. Đào tạo này cần được cung cấp định kỳ và thường xuyên để đảm bảo sự hiểu biết và tuân thủ đúng các quy tắc an toàn.
Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
7. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.

- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
8. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.