Thủy ngân fulminat (C₂HgN₂O₂) là hóa chất nguy hiểm được sử dụng trong sản xuất, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe người lao động. Tiếp xúc lâu dài có thể gây ngộ độc, tổn thương thần kinh và hô hấp. Vậy tác hại cụ thể ra sao? Cần làm gì để bảo vệ sức khỏe? Hãy cùng tìm hiểu ngay!
1. Mercury fulminate là gì?
Thủy ngân fulminat, có công thức hóa học C₂HgN₂O₂, là một hợp chất hóa học được biết đến với tính chất nổ mạnh và độ nhạy cao đối với ma sát, nhiệt và va chạm. Hợp chất này được sử dụng chủ yếu làm chất kích nổ trong các ngòi nổ và kíp nổ.
Về cấu trúc phân tử, thủy ngân fulminat bao gồm một nguyên tử thủy ngân liên kết với hai nhóm fulminat (–C≡N⁺–O⁻). Cấu trúc này được xác định thông qua phương pháp nhiễu xạ tia X, cho thấy các phân tử có dạng gần như thẳng và không bị uốn cong.
Thủy ngân fulminat được điều chế lần đầu tiên vào năm 1800 bởi nhà hóa học Edward Charles Howard. Quá trình tổng hợp bao gồm việc hòa tan thủy ngân trong axit nitric, sau đó thêm ethanol vào dung dịch. Sản phẩm thu được là các tinh thể có màu từ trắng đến nâu xám, tùy thuộc vào độ tinh khiết.
Do tính chất nổ mạnh và độ nhạy cao, thủy ngân fulminat đã được sử dụng rộng rãi trong các ngòi nổ và kíp nổ từ thế kỷ 19 đến thế kỷ 20. Tuy nhiên, do độc tính cao và tính không ổn định, nó đã dần được thay thế bằng các hợp chất khác an toàn hơn và ổn định hơn trong các ứng dụng hiện đại.
STT | Tên hóa chất theo tiếng Việt | Tên hóa chất theo tiếng Anh | Mã số HS | Mã số CAS | Công thức hóa học |
1. | Thủy ngân fulminat | Mercury fulminate | 28521090 | 628-86-4 | C2HgN2O2 |
Xem thêm dịch vụ huấn luyện an toàn hóa chất theo nghị định 113/2017/NĐ-CP
ĐĂNG KÝ HUẤN LUYỆN AN TOÀN LAO ĐỘNG HÓA CHẤT THEO NĐ 113
2. Mercury fulminate có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất, thủy ngân fulminat được tổng hợp thông qua phản ứng giữa thủy ngân và axit nitric, sau đó thêm ethanol vào dung dịch. Phản ứng này tạo ra các tinh thể thủy ngân fulminat có màu từ trắng đến nâu xám, tùy thuộc vào độ tinh khiết. Quá trình này được thực hiện trong môi trường kiểm soát nghiêm ngặt do tính chất nổ mạnh và độ nhạy cao của hợp chất. Việc tiếp xúc với thủy ngân fulminat có thể xảy ra trong các giai đoạn như chuẩn bị nguyên liệu, phản ứng hóa học, kết tinh và xử lý sản phẩm cuối cùng. Đặc biệt, các công đoạn như nghiền, sàng lọc và đóng gói có thể tạo ra bụi chứa thủy ngân fulminat, tăng nguy cơ phơi nhiễm cho người lao động nếu không có biện pháp bảo hộ thích hợp.
3. Những ngành nghề có sử dụng Mercury fulminate trong sản xuất
Trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, hợp chất này được sử dụng làm chất kích nổ trong các ngòi nổ và kíp nổ do tính nhạy cảm cao với ma sát, nhiệt và va chạm. Ngoài ra, trong ngành khai thác mỏ, nó được ứng dụng trong các thiết bị nổ mìn để phá vỡ đá và khoáng sản. Tuy nhiên, do tính độc hại và nguy hiểm, việc sử dụng hợp chất này đã giảm dần và được thay thế bằng các chất an toàn hơn trong nhiều ứng dụng hiện đại.
4. Mercury fulminate ảnh hưởng như thế nào đến người lao động
Tiếp xúc với hợp chất này trong môi trường làm việc có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe người lao động. Hợp chất này có thể gây độc cho hệ hô hấp, dẫn đến các triệu chứng như khó thở, ho và đau ngực. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng như run rẩy, mất ngủ, giảm trí nhớ và thay đổi tính cách. Tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến viêm thận, gây tổn thương chức năng thận. Trong trường hợp nghiêm trọng, ngộ độc có thể dẫn đến nôn ra máu, suy kiệt toàn thân và thậm chí tử vong trong vòng 24 – 36 giờ.
5. Nồng độ Mercury fulminate an toàn cho phép khi tiếp xúc với con người
Hiện tại, chưa có thông tin cụ thể về nồng độ an toàn cho phép khi tiếp xúc với thủy ngân fulminat (C₂HgN₂O₂). Tuy nhiên, theo Bộ Y tế Việt Nam, giới hạn tiếp xúc cho phép đối với hơi thủy ngân trong môi trường lao động là 0,00001 mg/l, và đối với muối thủy ngân vô cơ là 0,0001 mg/l. Ngoài ra, các triệu chứng ngộ độc thủy ngân có thể xuất hiện khi một người tiếp xúc với nồng độ thủy ngân trong không khí trên 50 μg/m³. Do đó, để đảm bảo an toàn, cần hạn chế tối đa việc tiếp xúc với thủy ngân fulminat và tuân thủ các quy định về giới hạn tiếp xúc với các hợp chất thủy ngân nói chung.
Ở mức độ cơ bản, nếu làm việc trong môi trường công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và hạn chế tiếp xúc với Thủy ngân fulminat là quan trọng. Các tổ chức như Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ở Hoa Kỳ cung cấp các hướng dẫn và nguyên tắc an toàn để bảo vệ người lao động khỏi tác động tiêu cực của các chất hóa học.
6. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của Mercury fulminate đến sức khỏe người lao động
Để giảm thiểu ảnh hưởng của thủy ngân fulminat đến sức khỏe người lao động, cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật và quản lý an toàn trong quá trình sản xuất. Trước hết, nên thay thế thủy ngân và các hợp chất của nó bằng các chất ít độc hại hơn khi có thể. Việc tổ chức hệ thống thông gió tại chỗ và thông gió chung là biện pháp cơ bản để giảm nồng độ thủy ngân trong không khí nơi làm việc. Ngoài ra, cần lưu trữ thủy ngân trong các thùng chứa đặc biệt, phủ một lớp nước bên trên để ngăn chặn sự bay hơi vào môi trường xung quanh. Trong quá trình khai thác mỏ, nên áp dụng kỹ thuật khoan ẩm để giảm thiểu bụi chứa thủy ngân phát tán. Đồng thời, người lao động cần được trang bị đầy đủ và sử dụng đúng cách các thiết bị bảo hộ cá nhân như kính bảo hộ, khẩu trang, găng tay và quần áo bảo hộ để ngăn chặn tiếp xúc trực tiếp với thủy ngân. Việc đào tạo về an toàn lao động, nhận biết các triệu chứng ngộ độc và thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người lao động.
Huấn luyện an toàn lao động: Người lao động cần được đào tạo và giáo dục về nguy cơ và biện pháp an toàn khi làm việc với loại hóa chất này. Đào tạo này cần được cung cấp định kỳ và thường xuyên để đảm bảo sự hiểu biết và tuân thủ đúng các quy tắc an toàn.
Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
7. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.

- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
8. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.