Ammonia (NH3) là hóa chất quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với sức khỏe người lao động. Khi tiếp xúc trong môi trường làm việc, khí NH3 có thể gây kích ứng hô hấp, tổn thương da và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Vậy làm thế nào để bảo vệ an toàn? Hãy cùng tìm hiểu!
1. Ammonia (anhydrous) là gì?
Ammonia khan có công thức hóa học NH₃, là một hợp chất vô cơ bao gồm một nguyên tử nitơ (N) liên kết cộng hóa trị với ba nguyên tử hydro (H). Đây là một chất khí không màu, có mùi khai đặc trưng và rất dễ nhận biết ngay cả ở nồng độ thấp. Với cấu trúc hình chóp tam giác, NH₃ có tính phân cực cao do cặp electron chưa liên kết trên nguyên tử nitơ, làm cho nó dễ dàng tan trong nước và tạo thành dung dịch có tính kiềm nhẹ, được gọi là dung dịch ammoniac.
Trong tự nhiên, NH₃ có thể tồn tại dưới dạng khí trong khí quyển, chủ yếu từ quá trình phân hủy các hợp chất chứa nitơ. Trong công nghiệp, NH₃ được tổng hợp chủ yếu bằng phương pháp Haber-Bosch, trong đó nitơ từ không khí và hydro từ khí tự nhiên hoặc nước được kết hợp dưới áp suất và nhiệt độ cao để tạo ra NH₃. Hợp chất này đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là sản xuất phân bón, hóa chất, chất tẩy rửa và làm chất làm lạnh trong hệ thống điều hòa công nghiệp.
STT | Tên hóa chất theo tiếng Việt | Tên hóa chất theo tiếng Anh | Mã số HS | Mã số CAS | Công thức hóa học |
1. | Amoiac (anhydrous) | Ammonia (anhydrous) | 28141000 | 7664-41-7 | NH3 |
Xem thêm dịch vụ huấn luyện an toàn hóa chất theo nghị định 113/2017/NĐ-CP
ĐĂNG KÝ HUẤN LUYỆN AN TOÀN LAO ĐỘNG HÓA CHẤT THEO NĐ 113
2. Ammonia (anhydrous) có nguồn phát sinh từ đâu trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất công nghiệp, NH₃ khan có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau. Một trong những nguồn chính là quá trình tổng hợp hóa học, trong đó khí nitơ (N₂) và hydro (H₂) phản ứng với nhau dưới áp suất và nhiệt độ cao nhờ chất xúc tác để tạo ra NH₃. Đây là phương pháp chủ yếu được sử dụng trong công nghiệp sản xuất phân bón và hóa chất.
Ngoài ra, NH₃ cũng có thể thoát ra từ quá trình lưu trữ và vận chuyển, đặc biệt khi xảy ra rò rỉ từ các bồn chứa, đường ống hoặc van áp suất cao. Bên cạnh đó, trong các nhà máy sản xuất hóa chất, nhựa, dệt may và chế biến thực phẩm, NH₃ được sử dụng làm chất làm lạnh, và nếu hệ thống làm lạnh bị rò rỉ, khí NH₃ sẽ khuếch tán ra môi trường làm việc.
Trong công nghiệp khai thác than và dầu khí, NH₃ có thể sinh ra như một sản phẩm phụ từ quá trình xử lý khí tự nhiên hoặc chưng cất dầu mỏ. Một số quy trình sinh học như lên men hoặc phân hủy chất hữu cơ trong các nhà máy chế biến thực phẩm và xử lý nước thải cũng có thể tạo ra khí NH₃, gây ảnh hưởng đến môi trường làm việc nếu không được kiểm soát tốt.
3. Những ngành nghề có sử dụng Ammonia (anhydrous) trong sản xuất
Trong ngành sản xuất phân bón, NH₃ khan là nguyên liệu chính để tổng hợp các loại phân đạm như urê, amoni nitrat và amoni photphat. Quá trình này đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp, giúp cung cấp nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.
Trong ngành công nghiệp hóa chất, NH₃ được sử dụng để sản xuất nhiều hợp chất hóa học khác như axit nitric, hydrazin và các muối amoni. Những sản phẩm này là nguyên liệu quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất chất nổ, thuốc nhuộm, dược phẩm đến chế tạo nhựa và sợi tổng hợp.
Trong lĩnh vực chế biến thực phẩm, NH₃ được ứng dụng làm chất làm lạnh trong các hệ thống bảo quản thực phẩm, đặc biệt trong các kho lạnh, nhà máy chế biến thịt, thủy sản và sữa. Do có hiệu suất làm lạnh cao và ít ảnh hưởng đến môi trường so với một số chất làm lạnh khác, NH₃ được sử dụng phổ biến trong công nghiệp thực phẩm.
Trong công nghiệp dệt may, NH₃ được dùng trong quá trình hoàn tất vải, giúp tăng độ bền, chống nhăn và cải thiện chất lượng sợi vải. Quá trình xử lý vải bằng NH₃ giúp tạo ra các sản phẩm có độ bền cao và mềm mại hơn, đáp ứng yêu cầu của ngành thời trang và sản xuất hàng dệt may cao cấp.
Trong lĩnh vực khai thác than và dầu khí, NH₃ có thể được sử dụng để kiểm soát quá trình xử lý khí thải, giảm thiểu phát thải oxit nitơ (NOx) ra môi trường. Đây là một giải pháp quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực của công nghiệp nặng đối với chất lượng không khí và môi trường xung quanh.
4. Ammonia (anhydrous) ảnh hưởng như thế nào đến người lao động
Khí Ammonia khan có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người lao động khi tiếp xúc trong môi trường làm việc. Ở nồng độ thấp, NH₃ có tính kích thích mạnh đối với hệ hô hấp, gây ra cảm giác cay mắt, chảy nước mắt, đau họng và ho khan. Nếu tiếp xúc lâu dài, người lao động có thể gặp các vấn đề như viêm phế quản, viêm mũi hoặc suy giảm chức năng hô hấp.
Khi nồng độ NH₃ trong không khí tăng cao, khí này có thể gây bỏng hóa học nghiêm trọng trên da và niêm mạc. Tiếp xúc trực tiếp với NH₃ lỏng hoặc khí đậm đặc có thể làm tổn thương mắt, dẫn đến viêm kết mạc hoặc thậm chí gây mù lòa. Ngoài ra, NH₃ có khả năng hòa tan trong nước và tạo ra dung dịch có tính kiềm mạnh, có thể gây tổn thương da, làm bỏng rát và loét nếu không được xử lý kịp thời.
Việc hít phải NH₃ ở nồng độ cao có thể dẫn đến co thắt phế quản, phù phổi và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể gây suy hô hấp cấp tính. Người lao động làm việc trong môi trường có NH₃ nồng độ cao mà không có thiết bị bảo hộ thích hợp có nguy cơ bị ngạt thở hoặc tổn thương phổi vĩnh viễn.
Ngoài các tác động tức thời, việc tiếp xúc lâu dài với NH₃ có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính về đường hô hấp và ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Những người tiếp xúc thường xuyên có thể gặp tình trạng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và suy giảm trí nhớ. Những tác động này có thể làm giảm năng suất lao động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người lao động trong thời gian dài.
5. Nồng độ Ammonia (anhydrous) an toàn cho phép khi tiếp xúc với con người
Theo Tổ chức Quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Hoa Kỳ (OSHA), giới hạn tiếp xúc cho phép đối với NH₃ trong không khí là 25 ppm cho thời gian tiếp xúc 8 giờ và 35 ppm cho thời gian tiếp xúc ngắn hơn, tối đa 15 phút. Tại Việt Nam, quy định về nồng độ NH₃ cho phép trong môi trường làm việc có thể khác biệt và cần được tham khảo từ các cơ quan chức năng hoặc tiêu chuẩn quốc gia hiện hành. Việc tuân thủ các giới hạn này là cần thiết để bảo vệ sức khỏe người lao động, ngăn ngừa các tác động tiêu cực như kích ứng mắt, mũi, họng và các vấn đề hô hấp nghiêm trọng hơn khi tiếp xúc với nồng độ NH₃ cao.
Ở mức độ cơ bản, nếu làm việc trong môi trường công nghiệp, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và hạn chế tiếp xúc với Amoiac (anhydrous) là quan trọng. Các tổ chức như Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ở Hoa Kỳ cung cấp các hướng dẫn và nguyên tắc an toàn để bảo vệ người lao động khỏi tác động tiêu cực của các chất hóa học.
6. Biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của Ammonia (anhydrous) đến sức khỏe người lao động
Việc giảm thiểu ảnh hưởng của NH₃ đến sức khỏe người lao động đòi hỏi các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt trong môi trường làm việc. Một trong những giải pháp quan trọng là thiết lập hệ thống thông gió hiệu quả, giúp giảm nồng độ NH₃ trong không khí và ngăn chặn khí độc tích tụ trong không gian kín. Hệ thống này cần được bảo trì định kỳ để đảm bảo hoạt động liên tục và hiệu suất tối ưu.
Bên cạnh đó, việc trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cá nhân cho người lao động là yêu cầu cần thiết. Mặt nạ lọc khí chuyên dụng, kính bảo hộ, găng tay chống hóa chất và quần áo bảo hộ giúp hạn chế tối đa nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với NH₃. Người lao động làm việc trong môi trường có nguy cơ cao cần được đào tạo về cách sử dụng các thiết bị này đúng cách để đảm bảo an toàn.
Kiểm soát rò rỉ NH₃ là một biện pháp quan trọng nhằm giảm thiểu rủi ro cho người lao động. Hệ thống đường ống, bồn chứa và các thiết bị sử dụng NH₃ cần được kiểm tra, bảo trì thường xuyên để phát hiện và khắc phục rò rỉ kịp thời. Việc lắp đặt cảm biến phát hiện NH₃ giúp cảnh báo sớm khi nồng độ khí vượt ngưỡng an toàn, cho phép có biện pháp ứng phó nhanh chóng.
Đào tạo và nâng cao nhận thức cho người lao động về nguy cơ tiếp xúc với NH₃ cũng là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe. Người lao động cần được hướng dẫn về các dấu hiệu nhận biết nhiễm độc NH₃, cách sơ cứu khi bị ảnh hưởng và quy trình ứng phó khẩn cấp. Việc tổ chức diễn tập xử lý sự cố định kỳ giúp đảm bảo mọi nhân viên đều có kỹ năng cần thiết để đối phó với các tình huống nguy hiểm liên quan đến NH₃ trong quá trình làm việc.
Huấn luyện an toàn lao động: Người lao động cần được đào tạo và giáo dục về nguy cơ và biện pháp an toàn khi làm việc với loại hóa chất này. Đào tạo này cần được cung cấp định kỳ và thường xuyên để đảm bảo sự hiểu biết và tuân thủ đúng các quy tắc an toàn.
Định kỳ tổ chức quan trắc môi trường lao động trong nhà máy xí nghiệp, thu thập và phân tích các yếu tố có hại cho người lao động, từ đó điều chỉnh giảm mức nguy hại để phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho họ.
7. Trung tâm quan trắc môi trường lao động toàn quốc
Trung tâm quan trắc môi trường lao động của Nam Việt là một đơn vị chuyên nghiệp về giám sát và đo lường chất lượng môi trường lao động khắp mọi tỉnh thành tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên viên quan trắc giàu kinh nghiệm, trung tâm sử dụng các thiết bị đo lường hiện đại, đảm bảo độ chính xác và đáng tin cậy.
ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
Ngoài việc cung cấp dịch vụ quan trắc, trung tâm còn hỗ trợ khách hàng trong việc lập kế hoạch, xử lý, và theo dõi các vấn đề về môi trường lao động. Với phương châm “khách hàng là trung tâm”, trung tâm quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng và cam kết đưa ra những giải pháp tốt nhất cho doanh nghiệp.
Với sự đầu tư về kỹ thuật, công nghệ và nhân lực, trung tâm quan trắc của Nam Việt đã và đang trở thành một trong những đơn vị uy tín trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động tại TP. Hồ Chí Minh với các mục tiêu sau:
- Chúng tôi luôn xem trọng danh tiếng thương hiệu và chất lượng các sản phẩm dịch vụ của mình.
- Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những điều tốt nhất có thể và phù hợp nhất có thể.
- Cùng với đội ngũ Thạc sĩ, Kỹ sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn với mong muốn bảo vệ môi trường và làm lợi ích cho doanh nghiệp.

- Đến với đội ngũ Quan trắc Môi trường Nam Việt, Quý công ty sẽ nhận được sự phục vụ chuyên nghiệp với các chuyên gia trong lĩnh vực quan trắc. Đồng thời có được những ưu đãi tốt nhất về chi phí.
8. Báo giá quan trắc môi trường lao động
Để giúp cho các doanh nghiệp có thể thực hiện quan trắc môi trường lao động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, Nam Việt chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng bảng báo giá dịch vụ quan trắc môi trường lao động chất lượng và chi phí hợp lý.
- Bảng báo giá quan trắc của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về giá cả của các dịch vụ quan trắc mà chúng tôi đang cung cấp. Bao gồm cả các chi phí liên quan đến việc di chuyển, đo đạc, phân tích và báo cáo kết quả. Quý khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm về tính chính xác và độ tin cậy của các báo cáo kết quả quan trắc mà chúng tôi cung cấp.
- Chúng tôi cam kết luôn đưa ra giá cả cạnh tranh và hợp lý nhất trên thị trường, đồng thời chúng tôi cũng luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp mọi thắc mắc về dịch vụ quan trắc một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
- Với bảng báo giá quan trắc của Nam Việt, quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn các gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng cao nhất với chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp.